یاسای سهندیكای پزیشكانی دروستی ئاژهڵ (الاطباء البيطريين) له ههرێمی كوردستاندا به ناوی خوای بهخشندهی میهرهبان به ناوی گهل ئهنجومهنی نیشتمانی كوردستانی عێراق ژماره بڕیار: 20 مێژووی بڕیار: 31/12/1998 بڕیار پشت بهو دهسهڵاتهی كه بهپێی بڕگه (3)ی مادده (2) له یاسای ژماره (10)ی ساڵی 1997 دا پێمان دراوه و لهسهر ئهو بنهمایهی كه ئهنجومهنی نیشتمانی كوردستانی عێراق له دانیشتنی رۆژی 30/12/1998ی دا یاسا كاری كردووه، بڕیاری دهرهێنانی ئهم یاسایهماندا. یاسای ژماره (9)ی ساڵی 1998 یاسای سهندیكای پزیشكانی دروستی ئاژهڵ (الاطباء البيطريين) له ههرێمی كوردستاندا بهشی یهكهم دامهزراندن و ئامانجهكان مادهی یهكهم: مهبهست لهم وشانهی خوارهوه بۆ مهبهستی ئهم یاسایه، ماناكانی تهنیشتیانن:- 1- ههرێم: ههرێمی كوردستانی عێراق. 2- وهزیر وهزیری كشتوكاڵ و ئاودێری. 3- سهندیكا: سهندیكای پزیشكانی دروستی ئاژهڵ (الاطباء البيطريين). 4- نهقیب: نهقیبی پزیشكانی دروستی ئاژهڵ. 5- ئهنجومهن: ئهنجومهنی سهندیكا. ماددهی دووهم: به پێی ئهم یاسایه سهندیكای پزیشكانی ئاژهڵ له ههرێمی كوردستاندا دادهمهزرێت، دواتر ناوی (سهندیكا)ی لێ دهنرێت و بارهگاكهشی له شاری ههولێر دهبێت و، خاوهنی تهواوی كهسایهتی مهعنهوی خۆی دهبێت. ماددهی سێیهم: سهندیكا لهسهر داواكارییهك پێك دێ كه به لایهنی كهمهوه پازده پزیشكی دروستی ئاژهڵ كه ماوهی كاركردنیان لهم پیشهیهدا له پێنج ساڵ كهمتر نهبێ، پێشكهش به لایهنی تایبهتمهندی دهكهن وه دهستهی ئامادهكار ئیش و كارهكانی سهندیكا ههڵدهسورێنن تاكو ههڵبژاردن دهكرێ. ماددهی چوارهم: سهندیكا بۆ بهدیهێنانی ئهم ئامانجانه كار دهكات: یهكهم: رێكخستنی پیشهی پزیشكانی دروستی ئاژهڵ له بواری چالاكی گشتی و تایبهتی دا و پێشخستنی و بهرز كردنهوهی ئاستی زانستی و پیشهیی بزیشكانی دروستی ئاژهڵ له ههرێم دا. دووهم: رێكخستن و بههێز كردنی پهیوهندی ئهندامان له نێوان خۆیاندا لهگهڵ دهزگا حكومی و تاكهكهسه كاندا و بهرگری لێكردنیان، وه بهرگری كردن له مافهكانیان و مسۆگهر كردنیان، ههروهها كارێكی وا بكرێ كه بتوانن ئهركهكانیان جێ بهجێ بكهن. سێیهم: پهرهپێدان و به دیار خستنی رۆڵی پزیشكانی دروستی ئاژهڵ له كۆمهڵگای كوردستاندا. چوارهم: هانادن و پشتگیری كرنی توێژینهوهی زانستی ئهندامانی و، بهستنی سیمینار و خولی تایبهت به زانستی دروستی ئاژهڵ بۆ ئهوهی لهگهڵ پێشكهوتنی زانستی دروستی ئاژهڵدا بروا. پێنجهم: سهندیكا پشتگیری و بهشداری له ههموو ههوڵدانێك دهكا له پێناو: أ- پاراستنی ژینگه له پیس بوون كه سهرچاوهكهی له ئاژهڵهوه بێ. ب- پاراستنی ئاژهڵی كێوی له نهخۆشییهكان و رێگه گرتن له كوشتن و راوكردنیان تهنها له سنووری یاسادا نهبێ. ج- پاراستنی مرۆڤ له نهخۆشییه هاوبهشهكان. شهشهم: پهیوهندی و هاوكاری كردن لهگهڵ ئهو سهندیكا و كۆمهڵه و دهسته ناوخۆی و دهرهكیانهی كه ئامانجهكانیان لهگهڵ ئامانجی ئهو سهندیكایهدا یهك دهگرنهوهو ئاڵو گۆر كردن و بهشداربوون له كۆنگره و خول و چالاكییه زانستییهكاندا. بهشی دووهم ههڵبژاردنی پێكهاتهكانی سهندیكا و كار بهڕێوهچوونی ماددهی پێنجهم: پێكهاتهی سهندیكا له مانه پێك دێت: یهكهم: دهستهی گشتی/ بهرز ترین دهسهڵاته له سهندیكادا و ههموو ئهندامانی له خۆ دهگرێت. دووهم: ئهنجومهنی سهندیكا/ له نهقیب و شهشه ئهندامی ئهسڵی و دوو ئهندامی یهدهگ پێك دێت، ئهنجومهن له یهكه م كۆبوونهوهیدا جێگری نهقیب و ئهمیندارێكی سندوق ههڵدهبژێرێ. سێیهم: لیژنهی بهرزهفتی كردن (لجنه الانضباط)/ له سێ ئهندامی ئهسڵی و دوو ئهندامی یهدهگ پێك دێ و ئهو كهسهی له ههڵبژاردندا زۆرترین دهنگ به دهست بێنێت سهرۆكایهتی دهكات. چوارهم: لقی سهندیكا له پارێزگادا/ له سێ ئهندامی ئهسڵی و ئهندامێكی یهدهگ پێك دێت، ئهوهی له ههڵبژاردندا زۆرترین دهنگ به دهست بێنێت سهرۆكایهتی دهكات. ماددهی شهشهم: أ- ئهنجومهنی سهندیكا كۆمهڵێك فهرمانبهر و بهردهست به پێی پێویست له بارهگای سهندیكا دادهمهزرێنێ. ب- بهرێوهبهرایهتی بارهگای گشتی سهندیكا پێك دێت له: 1- بهرێوهبهرایهتی كاروباری ئهندامان. 2- ژمێریاری و ئهمیندارێتی سندوق. ج-كارو تایبهتمهندی فهرمانبهر و بهردهستهكان و مووچه و كاروباری خزمهتگوزاری و پیشهیی و بهرزهفتی كردن و ماوهی پله بهرز كردنهوه و ئهو سهرمووچانهی كه به گوێرهی خزمهتگوزاریان دهیان كهوێت و خانهنشینكردنیان یان لێخستنیان به پێی حوكمهكانی پهیرهوی ناوخۆی سهندیكا دیاری دهكرێ. ماددهی حهوتهم: ئهندامانی دهستهی گشتی، نهقیب و ئهندامانی ئهنجومهنی سهندیكا و لێژنهی بهرزهفتی كردن (انضباط) ی ئهسڵ و یهدهگ له یهك كات و شوێندا به رێگای ههڵبژاردنی نهێنی و به زۆرینهی دهنگی ئامادهبووان ههڵدهبژێردرێن. ماددهی ههشتهم: یهكهم: دهستهی گشتی ههر به سێ ساڵ جارێك كۆبوونهوهكانی به مهبهستی ههڵبژاردن له سێ یهكی كۆتایی مانگی كانوونی دووهمدا دهبهستێت. دووهم: رای یاسایی (النصاب) له كۆبوونهوهكانی دهستهی گشتی بۆ ههڵبژاردن به ئامادهبوونی زیاتر له نیوهی ئهندامان له كاتێكی دیار كراودا دهبێت. سێیهم: ئهگهر رادهی یاسایی (النصاب) له كۆبوونهوهی ناوبراودا تهواو نهبوو كۆبوونهوهیهكی تر له نیوهی مانگی شواباتی ههمان ساڵدا دهبهسترێ و رادهی یاسایی (النصاب) به بێ لهبهر چاوگرتنی ژمارهی ئامادهبووان تهواو دهبێت. ماددهی نۆیهم: یهكهم: دهستهی گشتی كۆبوونهوهی ئاسایی ساڵانهی خۆی له سێ یهكی كۆتایی مانگی كانونی دووهم لهسه رداوای ئهنجومهنی سهندیكا دهبهستێ، رادهی یاسایی (النصاب) ئهگهر به مهبهستی ههڵبژاردن نهبێ به ئامادهبوونی (دوو سێ یهكی) ژمارهی ئهندامانی دهستهی گشتی دروست دهبێت. دووهم: ئهگهر كۆبوونهوهی ئاسایی ساڵانه به ههر هۆیهك بێت نهبهسترا كۆبوونهوهیهكی تر له نیوهی مانگی شوباتی ههمان ساڵدا دهبهسترێ و رادهی یاسایی (النصاب) به ئامادهبوونی سێیهكی ژمارهی ئهندامانی دهستهی گشتی پێك دێت. ماددهی دهیهم: دهستهی گشتی تایبهتمهندی له وانهی خوارهوهدا دهبێت: یهكهم: راستاندنی حیساب كاری ساڵی پێشوو و بڕیاردان لهسهر بوودجهی خهملێندراو. دووهم: گفتوگۆ كردن لهسهر راپۆرتی ساڵانه و كاروباری سهندیكا و حساباتهكانی. سێیهم: سهیر كردنی پێشنیاری ههموار كردنی یاسای سهندیكا و پێرهوهكانی. چوارهم: بڕیاردانی پاكتاكردنی موڵك و ماڵ و دارایی سهندیكا له كاتی ههڵوهشاندنهوهیدا. ماددهی یانزدهیهم: سهرجهم بڕیارهكانی دهستهی گشتی به زۆرینهی دهنگی ئامادهبوان دهردهچێت. ماددهی دوانزدهیهم: ئهندام له كۆبوونهوهكانی دهستهی گشتی ئاماده نابێت: یهكهم: ئهگهر مۆڵهتی كار و ئهنجامدانی ساڵانهی پیشهی نوێ نهكردبێتهوه. دووهم: ئهگهر به كارلێ قهدهغهكردن سزادرابێت و، كۆبوونهوهكه له ماوهی ئهو قهدهغهیهدا بێت. ماددهی سێزدهیهم: ئهوهی پاڵێوتراوه بۆ پركردنهوهی ههر پایهیهك لهم پایانه دهبێ مومارهسهی كاركردنی كهمتر نهبێ له: أ- ده ساڵ: بۆ پاڵێوراو بۆ پلهی نهقیب. ب- پێنج ساڵ: بۆ پاڵێوراو بۆ ئهندامێتی ئهنجومهنی سهندیكا و لیژنهی بهرزهفتی كردن. ج- سێ ساڵ: بۆ پاڵێوراو بۆ ئهندامیهتی لیژنهكانی سهندیكایی له پارێزگاكان. بهشی سێیهم ئهندامیهتی و دهست دانه پیشه ماددهی چواردهیهم: مهرجهكانی بۆ چوونه ناو رێزی سهندیكا: یهكهم: دهبێ دهرچووی كۆلێژی پزیشكی دروستی ئاژهڵ بێت و به لایهنی كهمهوه بڕوانامهی بهكالۆریۆسی ههبێت و دانیشتووی ههرێمی كوردستان بێت. دووهم: داوایهكی نووسراو هاوپێچ لهگهڵ (بهڵگه نامهی دهرچوون له كۆلێژ یان بڕوانامهی دهرچوون و بهڵێننامهی پابهندبوون به یاسا و پێرهوی سهندیكا) پێشكهش بكات لهگهڵ دوو وێنهی نوێی شهخسی. سێیهم: به تاوانێكی ناسیاسی یان به كهتنێكی ئابرۆ بهر حوكم نهدرابێ. چوارهم: دانی ئهو رهسمانهی كه بریاریان لهسهر دراوه. ماددهی پانزدهیهم: یهكهم: ئهنجومهن له ماوهی (30) رۆژ له مێژووی تۆمار كردنی داوای چوونه ریزی سهندیكاوه سهیری داواكه دهكات. دووهم: پێشكهش كاری داواكه له مێژووی رهزامهندی ئهنجومهن لهسهر داواكهی، به ئهندامی سهندیكا دهژمێردرێ و ههر له ههمان مێژووشدا ناوی له تۆماری سهندیكادا دهنووسرێت. سێیهم: خودان داواكارییهكه، ئهوهی داواكارییهكهی بۆ چوونه ناو رێزی سهندیكا رهفز كراوه بۆی ههیه بڕیاری رهفزهكه لهلای دادگای پێداچوونهوهی ههرێمدا (تمیز) بكات له ماوهی پانزده رۆژ له مێژووی ئاگادار كردنهوه و بڕیارهكهش بنهبڕ دهبێت. ماددهی شانزدهیهم: هیچ لایهنێك جگه لهسهندیكا بۆی نییه رێگا له دهست دانه پیشه له ئهندام بگرێ ئهگهر حوكمی یاسایی تر نهی گرێتهوه. بهشی چوارهم حوكمهكانی بهرزهفتكاری (الاْحكام الإنصباطیه) ماددهی حهڤدهیهم: ئهنجومهنی سهندیكا ههڵدهستی به سهیر كردنی ئهو كێشانهی كه دێنه بهر دهستی و یهك لهو ئیجرائاتانهی خوارهوه له ماوهی بیست رۆژ له تۆمار كردنی سكاڵاكه له تۆماری سهندیكادا وهردهگرێ: یهكهم: رهت كردنهوهی سكاڵاكه یان داخستنی تۆژینهوه، لهگهڵ دهست نیشان كردنی هۆكارهكانی. دووهم: سهپاندنی ئهو سزایانه دهرههق به ئهندامی پێشێلكار: أ- وریا كردنهوه. ب- ئینزار. ج- قهدهغه كردنی پیشهكهی كه له (30) رۆژ تێنهپهرێ. سێیهم: ناردنی كێشهكان بۆ لیژنهی بهرزهفتی كردن (انصباط) ئهگهر پێویستی به ناردن كرد. ماددهی ههژدهیهم: یهكهم: ئهندام رێگای ئهنجام دانی پیشهكهی له ماوهی حوكم بوونهكهی دا لێ دهگیرێ، ئهگهر هاتوو حوكمی كۆتایی دهرههق وهرگیرا له داداگایهكی تایبهتمهند له بهرامبهر تاوانێكی نا سیاسی، یان كهتنێكی ئابرۆ بهر یان تاوانێك كه بههۆی باش بهكار نههێنانی پیشهكهی دروست بوو بێت كه سزای حوكمهكهی له ساڵێك كهمتر نهبێت. دووهم: ئهگهر هاتوو حوكمی كۆتایی له دادگایهكی تایبهتمهند به سزای غهرامه دهرچوو له بهرامبهر كهتنێكی ئابروبهر یان تاوانێك به هۆی باش بهكار نههێنانی پیشهكهی دروست بووببَت دهرههق به ههر ئهندامێك رێگا له ئهنجام دانی پیشهكهی بۆ ماوهی یهكسان لهگهڵ ماوهی بهندكردنی بهرامبهر غهرامهكهی دهگیرێت. سێیهم: ئهگهر سزای تووندتر لهو سزایانهی كه لهو ماددهیهدا هاتووه دهرههق به ئهندام وهرگیرا ناوی له تۆمارهكانی سهندیكا دهسڕدرێتهوه و نابێ مومارهسهی پیشهكهی بكات تاكو ناوهكهی به پێی حوكمهكانی ئهو یاسایه سهر له نوێ نهكرێتهوه. ماددهی نۆزدهیهم: دهبێ لیژنهی بهرزهفتكردن قهزییهكان لهگهڵ سهرجهم توێژینهوهكانی بهردهستی رهوانهی دادگای تایبهتمهند بكات ئهگهر هاتوو بینی ئهو كارهی خراوهته پاڵ سهرپێچی كار تاوانێكی (جهزائی) پێك دێنێ و، رێگهش ناگرێ له دهرچواندنی حوكمی بێ تاوانی (البراءة) دوای دهرچوونی سزا بهرزهفتكارییهكان (العقوبات انصباطیة ) دژ به سسهرپێچیكار به پێی حوكمهكانی ئهم یاسایه. ماددهی بیستهم: نهقیب یان لایهنێكی كێشهكه بۆی ههیه بڕیاری لیژنهی بهرزهفتكاری له دادگای تهمییزی ههرێم تهمیز بكات له ماوهی پانزده رۆژ له مێژووی ئاگادار كردنهوه به بڕیارهكه و، بڕیاری ئهویش بنبڕ دهبێت. ماددهی بیست و یهكهم: له كاتی سهیر كردنی قهزییهكان له لایهن لیژنهی بهرزهفتكردنهوه، ئهو بنهمایانهی بهسهردا دهبڕێ كه له ئوسولی دادگایی كردنی جهزائی پهیرهو دهكرێت ئهگهر هاتوو به ئاشكرا یان به دهلالهت لهگهڵ حوكمهكانی ئهو یاسایهدا هاودژ نهبوو. بهشی پێنجهم حوكمهكانی دارایی ماددهی بیست و دووهم: داهاتهكانی سهندیكا لهمانه پێك دێت یهكهم: رهسمهكان كه ئهمانهن: أ- رهسمی چوونه پاڵ سهندیكا و نوێ كردنهوهی ساڵانه (25) دینار. ب- رهسمی مۆڵهت دانی سهرپهرشتی دروستی ئاژهڵ و كردنهوهی عیاده یان تاقیگهی دروستی ئاژهڵ و نوێ كردنهوهی ساڵانهی (50) دینار. ج- رهسمی مۆڵهتدانی كردنهوهی خهستهخانهی ئههلی دروستی ئاژهڵ و نوێ كردنهوهی ساڵانهی (100) دینار. د- رهسمی مۆڵهت دانی كردنهوهی كۆگای ئههلی دهرمانی دروستی ئاژهڵی و نوێكردنهوهی ساڵانهی (500) دینار. ه- رهسمی پشكنینی ههر دهزگایهكی دروستی ئاژهڵی (20) دینار. و- رهسمی تۆمار كردنی پسپۆرایهتی (الاختصاص) (100) دینار. س- رهسمی پێدانی نووسراوی پشتگیری (10) دینار. دووهم: پێبهخشینهكانی حكومهتی ههرێم. سێیهم: ئهو قازانجانهی كه له ئاههنگ و چاپهمهنی و پێبهخشین و ئهو پرۆژانهی كه سهندیكا پێیان ههڵدهستێت یان كه سهندیكا دهیان كات دهست دهكهوێت. چوارهم: بهخشین و لهقهبهركردن و ههر دهستكهوتێكی تر. ماددهی بیست و سێیهم: دهستهی گشتی بۆی ههیه پێشنیازی ههمواركردنی خشتهی رهسمه بڕیار لهسهر دراوهكان بكات. ماددهی بیست و چوارهم: ئهو ئهندامانهی كه به مهبهستی بهدهست هێنانی پسپۆریهتی دهخوێنن به درێژایی ماوهی خوێندنهكهیان له باجی ساڵانهیان دهبهخشرێن ئهگهر لهو ماوهیهدا كاری پیشهكهیان نهكهن، دهبێ له سهرهتای دهست پێكردن و كۆتایی هاتنی خوێندنیان، ئاگاداری سهندیكا بكهنهوه. بهشی شهشهم حوكمه گشتیی و كۆتاییهكان ماددهی بیست و پێنجهم: ئهنجومهنی سهندیكا به ئاماده كردن و دهرهێنانی پهیرهوی ناوخۆی سهندیكا ههڵدهستێ بۆ ئاسانكردنی جێببه جێ كردنی حوكمهكانی ئهم یاسایه. ماددهی بیست و شهشهم: كۆمهڵگهی پزیشكانی دروستی ئاژهڵ له كوردستانی عێراقدا له غو دهكرێتهوه و سهرجهم دارایی و موڵكهكانی دهدرێنه سهندیكای پزیشكانی دروستی ئاژهڵ له ههرێمی كوردستانی عێراقدا. ماددهی بیست و حهوتهم: كار به هیچ دهقێك ناكرێ كه له گهڵ حوكمهكانی ئهم یاسایه هاو دژبێت. ماددهی بیست و ههشتهم: دهبێ ئهنجومهنی وهزیران ئهم یاسایه جێبهجێ بكاتهوه. ماددهی بیست و نۆیهم: ئهم یاسایه له مێژووی دهرهێنانیهوه جێبهجێ دهكرێ و له رۆژنامهی رهسمیدا بڵاو دهكرێتهوه. جوهر نامق سالم سهرۆكی ئهنجومهنی نیشتمانی كوردستانی عێراق. (هۆكاری پێویست) پزیشكانی دروستی ئاژهڵ به توێژێكی گرینگ دادهنرێن له كۆمهڵدا، لهبهر ههوڵهكانیان له گرینگی دان به سامانی ئاژهڵ و بهربهرهكانی كردنی ئهو نهخۆشیانهی كه توشیان دهبن، كه ئهمهش كاریگهرییهكی زۆری ههیه بۆ پاراستنی ئهو سامانه گرینگه، جا بۆ ئهوهی دهستیان بگرین و ئاستیان بهرز بكهینهوه ئهم قانونه یاسا كاری كرا.